by somchan
ຢາເສບຕິດໝາຍເຖິງສານທີ່ອອກລິດກະຕຸ້ນຕໍ່ ລະບົບປະສາດ ເຊິ່ງໄດ້ມາຈາກພຶດ ທີ່ໃຫ້ສານເສບຕິດ ແລະ ການສັງເຄາະ ທາງເຄມີ ເຊັ່ນ: ຝິ່ນ, ຄັນຊາ, ເຣໂລອິນ,ຢາອີ, ຢາບ້າ ແລະ ອື່ນໆ. ແຕ່ເມື່ອເວົ້າເຖິງບັນຫາຢາເສບຕິດ ໃນປັດຈຸບັນ ມັນໄດ້ກາຍເປັນ ສິ່ງທ້າທາຍທົດສອບ ແລະ ເປັນໄພຄຸກຄາມທີ່ຮ້າຍແຮງ ຕໍ່ຄວາມໜັ້ນຄົງ-ສະຖຽນລະພາບທາງ ດ້ານການເມືອງ, ຄວາມສະຫງົບສຸກ ຂອງຊາດ, ຄວາມເປັນລະບຽບ ຮຽບຮ້ອຍ ແລະ ຄວາມປອດໄພ ທາງສັງຄົມ ຂອງບັນດາປະຊາຊາດ ໃນໂລກ, ມັນຍັງເປັນອຸປະສັກທີ່ກົດໝ່ວງຖ່ວງດຶງການສ້າງສາພັດທະນາ, ທຳລາຍຊັບພະຍາກອນມະນຸດທີ່ເປັນກຳລັງແຮງໃນການຂັບເຄື່ອນທາງດ້ານເສດຖະກິດສັງຄົມ, ພ້ອມທັງສ້າງພາລະໃຫ້ແກ່ສັງຄົມ, ການຈັດຕັ້ງຕະຫຼອດຮອດຄອບຄົວຂອງຜູ້ຕິດຢາເສບຕິດອີກດ້ວຍ; ນອກນີ້ມັນຍັງເປັນສາເຫດຂອງບັນດາປະກົດການຫຍໍ້ທໍ້ຫຼືອາຊະຍາກຳຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ປຸ້ນຈີ້, ຊິງຊັບ, ລັກຊັບ, ນັກເລງອັນຕະພານ, ອາລະວາດຄອບຄົວ, ຄາດຕະກຳ ແລະອື່ນໆ.
ເພື່ອໃຫ້ບັນດາປະຊາຊາດໃນໂລກໄດ້ພ້ອມກັນທັບທວນເຖິງຜົນຮ້າຍໄພອັນຕະລາຍຂອງຢາເສບຕິດແລະເປັນບາດກ້າວລິເລີ່ມກ່ຽວກັບການຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມໃຫ້ບັນດາປະເທດໃນໂລກມີການພົວພັນຮ່ວມມືເພື່ອກັນຕໍ່ສູ້ກັບບັນຫາໄພຄຸກຄາມຈາກຢາເສບຕິດເຊັ່ນ: ການກວດກາ, ຄວບຄຸມ, ປາບປາມ, ສະກັດກັ້ນແກ້ໄຂ ແລະ ດຳເນີນຄະດີຢາເສບຕິດ; ດັ່ງນັ້ນຢູ່ໃນກອງປະຊຸມຂອງສະມັດຊາໃຫ່ຍແຫ່ງອົງການສະຫະປະຊາຊາດເພື່ອການພັດທະນາໃນປີ ຄສ 1987 ຈິ່ງໄດ້ມີການຄົ້ນຄວ້າພິຈາລະນາແລະມີມະຕິຕົກລົງກຳນົດເອົາວັນທີ 26 ມິຖຸນາ ຂອງທຸກໆປີ ເປັນວັນສາກົນຕ້ານຢາເສບຕິດ ແລະ ໄດ້ປະກາດຢ່າງເປັນທາງການ ໃນວັນທີ 26 ມິຖຸນາ ຄສ 1988 ເຊິ່ງເປັນວັນທີ່ມີຄວາມໝາຍຄວາມສຳຄັນແລະສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງເຈດຈຳນົງຂອງບັນດາປະຊາຊາດໃນທົ່ວໂລກທີ່ຈະພ້ອມກັນຕໍ່ສູ້ຕ້ານໄພຄຸກຄາມຂອງຢາເສບຕິດ.
ສຳລັບ ສປປ ລາວ ໃນຖານະທີ່ເປັນປະເທດສະມາຊິກຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພື່ອການພັດທະນາ ກໍໄດ້ມີຄວາມເອົາໃຈໃສ່ປະຕິບັດວຽກງານສະກັດກັ້ນ ແລະ ຕ້ານຢາເສບຕິດຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ໂດຍມີການຈັດຕັ້ງຄະນະຮັບຜິດຊອບລະດັບຊາດ,ຂັ້ນກະຊວງ,ຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ສອດຫ້ອຍເຂົ້າໃນທຸກຂົງເຂດວຽກງານ; ພ້ອມກັນນີ້ກໍ່ຍັງມີການປະກອບສ່ວນ, ການມີສ່ວນຮ່ວມດ້ວຍຄວາມຕື່ນຕົວ ແລະ ຫ້າວຫັນຈາກບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງມະຫາຊົນ, ອົງການຈັດຕັ້ງທາງສັງຄົມ, ຫົວໜ່ວຍທຸລະກິດ ແລະ ປະຊາຊົນ ທຸກຊັ້ນຄົນໃນສັງຄົມທີ່ເປັນທ່າແຮງອັນສຳຄັນ ເຮັດໃຫ້ວຽກງານສະກັດກັ້ນ ແລະ ຕ້ານຢາເສບຕິດຢູ່ ສປປ ລາວ ມີການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຢ່າງມີບັນຍາກາດຟົດຟື້ນ, ກວ້າງຂວາງ ແລະ ມີໜາກຜົນຕະຫຼອດມາ; ທີ່ພົ້ນເດັ່ນແມ່ນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນຍຸດທະສາດຂອງລັດຖະບານກ່ຽວກັບການກວດກາ, ຄວບຄຸມການຕ້ານ, ສະກັດກັ້ນແກ້ໄຂ ແລະ ຢຸດຕິການປູກຝິ່ນ ການຢາງປ່າເຮັດໄຮ່ແບບເລື່ອນລອຍຫັນມາສ້າງອາຊີບທີ່ໜັ້ນຄົງ ຢູ່ບັນດາແຂວງພາກເໜືອຂອງລາວ, ເຊິ່ງໄດ້ເລີ່ມຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຕ່ປີ 2006 ເປັນຕົ້ນມາ ຜ່ານການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຕົວຈິງເຫັນວ່າ ບັນຫາການລັກລອບຖາງປ່າເຮັດໄຮ່ທີ່ຕິດພັນກັບການລັກລອບປູກຝິ່ນ ນັບມື້ຫຼຸດລົງເລື້ອຍໆມາ, ມີຫຼາຍຄອບຄົວໄດ້ຫັນມາປະກອບອາຊີບທີ່ໜັ້ນຄົງແລະທຳມາຫາກິນຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍເຊັ່ນ: ປະກອບອາຊີບໃນການຜະລິດກະສິກຳ ເປັນຕົ້ນແມ່ນການປູກຝັ່ງ-ລ້ຽງສັດ,ເຮັດນາ ນອກນີ້ຍັງປະກອບອາຊີບກ່ຽວກັບທຸລະກິດ,ຄ້າຂາຍ,ເປັນພະນັກງານແລະອື່ນໆ.
ພ້ອມກັນນີ້ພັກ-ລັດຖະບານຍັງໄດ້ກຳນົດເອົາວັນທີ 12 ຕຸລາ ຂອງທຸກໆປີ ເປັນວັນຕ້ານຢາເສບຕິດແຫ່ງຊາດ, ເຊິ່ງຈະໄດ້ມີການຈັດຕັ້ງສະເຫຼີມສະຫຼອງເພື່ອປຸກຈິດສຳນຶກກ່ຽວກັບວຽກງານສະກັດກັ້ນ ແລະ ຕ້ານຢາເສບຕິດ ຕະຫຼອດຮອດການຈັດຕັ້ງພິທີຈູດທຳລາຍຢາເສບຕິດ ທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ສາມາດຍຶດໄດ້ຈາກການມ້າງລາຍຄະດີໃນແຕ່ລະປີ ແລະ ສານໄດ້ຕັດສິນຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ. ຄຽງຄູ່ກັນນີ້ພັກ-ລັດຖະບານ ຍັງໄດ້ວາງແນວທາງສ້າງ ແລະ ປັບປຸງກົດໝາຍ-ນິຕິກຳລຸ່ມກົດໝາຍຕ່າງໆ ເພື່ອໃຫ້ແທດເໜາະກັບສະພາບການຕົວຈິງແຕ່ລະໄລຍະ, ຕອບສະໜອງຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການ ແລະ ເປັນບ່ອນອີງ ຫຼື ເຄື່ອງມືທີ່ສຳຄັນໃຫ້ແກ່ການຈັດຕັ້ງ, ອຳນາດການປົກຄອງຂັ້ນຕ່າງໆ ແລະ ເຈົ້າໜ້າທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານກວດກາ,ຄວບຄຸມ, ປາບປາມ, ຕ້ານ, ສະກັດກັ້ນ, ແກ້ໄຂ, ການດຳເນີນຄະດີ ແລະ ການຕັດສິນລົງໂທດຕໍ່ພາກສ່ວນ ຫຼື ປຸກຄົນທີ່ກະທຳຜິດກ່ຽວກັບການຜະລິດ, ຈຳໜ່າຍ, ຄ້າຂາຍ, ມີໄວ້ຄອບຄອງ, ຂົນສົ່ງ, ເຄື່ອນຍ້າຍ, ນຳເຂົ້າ, ສົ່ງອອກ ແລະ ນຳຢາເສບຕິດທຸກຊະນິດຜ່ານ ສປປ ລາວ; ຕະຫຼອດຮອດການດັດສ້າງ, ການບຳບັດປິ່ນປົວຜູ້ຕິດຢາເສບຕິດ ແລະ ການກັບຄືນສູ່ສັງຄົມ; ພ້ອມທັງໄດ້ນຳພາສ້າງໂຮງຮຽນ, ບ້ານ ແລະ ຄອບຄົວປອດຢາເສບຕິດ ໄດ້ສຳເລັດຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນທົ່ວປະເທດ.
ນອກນີ້ພັກ-ລັດຖະບານ ຍັງໄດ້ວາງແນວທາງ ແລະ ນຳພາຊຸກຍູ້,ສົ່ງເສີມກ່ຽວກັບການຈັດຕັ້ງຜັນຂະຫຍາຍແນວທາງການຕ່າງປະເທດ ແລະ ເປີດປະຕູສູ່ພາບນອກ ບົນພື້ນຖານຍຶດໜັ້ນຫຼັກການຢູ່ຮ່ວມກັນໂດຍສັນຕິ, ເຄົາລົບອຳນາດອະທິປະໄຕ, ເຂດນ້ຳແດນດິນ, ບໍ່ແຊກແຊງ ແລະ ຕ່າງຝ່າຍຕ່າງມີຜົນປະໂຫຍດ ເປັນຕົ້ນແມ່ນໄດ້ໃຫ້ສັດຕະຍາບັນ, ເປັນພາຄີ, ລົງນາມສົນທິສັນຍາ ແລະ ສັນຍາຮ່ວມມືກັບອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ, ພາກພື້ນ, ອານຸພາກພື້ນ ແລະ ລະຫວ່າງປະເທດທີ່ມີຊາຍແດນຕິດຈອດ ກ່ຽວກັບການພົວພັນຮ່ວມມືແລກປ່ຽນຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ການບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍ, ການເຝິກອົບຮົມ, ການແລກປ່ຽນສະພາບ, ແລກປ່ຽນບົດຮຽນ, ການຍົກລະດັບຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດທາງດ້ານວຽກງານວິຊາສະເພາະ, ການນຳໃຊ້ອຸປະກອນເຕັກນິກທັນສະໄໝ, ການປະສານສົມທົບຮ່ວມມືມ້າງລາຍຄະດີ, ການຮ່ວມມືຕ້ານ, ສະກັດກັ້ນ ແລະ ແກ້ໄຂບັນຫາຢາເສບຕິດຢູ່ລຽບຕາມຊາຍແດນ, ດ່ານກວດກາການເຂົ້າ-ອອກເມືອງຕາມຊາຍແດນ, ສະໜາມບິນ ແລະ ອື່ນໆ.
ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມຢາກເຮັດໃຫ້ບັນຫາຢາເສບຕິດນັບມືຫຼຸດໜ້ອຍຖອຍລົງ ແລະ ໜົດໄປຈາກສັງຄົມ ທຸກພາກສ່ວນທຸກຊັ້ນຄົນໃນສັງຄົມ ຕ້ອງໄດ້ມີຄວາມສາມັກຄີພ້ອມພຽງ ມີຄວາມຕື່ນຕົວ ເປັນເຈົ້າການ ແລະ ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການຕ້ານສະກັດກັ້ນ ແລະ ແກ້ໄຂຢາເສບຕິດນຳກັນ ໂດຍເລິ່ມຈາກສະມາຊິກໃນຄອບຄົວ ຫຼື ຢູ່ໃນຄວາມຮັບຜິດຊອບດູແລເບິ່ງແຍງ, ຂອບເຂດບ້ານ ຫຼື ອ້ອມຂ້າງທີ່ພັກອາໄສ ແລະ ອື່ນໆ ຕາມພາລະບົດບາດ, ຂອບເຂດສິດ, ໜ້າທີ່ ແລະ ພັນທະ ຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະ ກົດໝາຍ.ພ້ອມກັນນີ້ ຕ້ອງໄດ້ຊ່ວຍເປັນຫູເປັນຕາ, ລາຍງານການເຄື່ອນໄຫວຂອງພວກຄົນບໍ່ດີທີ່ພົວພັນກັບຢາເສບຕິດໃຫ້ເຈົ້າໜ້າທີ່, ກໍລະນີຫາກມີຄົນໃນຄອບຄົວຕົນເອງພົວພັນກັບຢາເສບຕິດກໍ່ຕ້ອງໄດ້ຈິງໃຈລາຍງານຕໍ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ ແລະ ອຳນາດການປົກຄອງເພື່ອຄົ້ນຄວ້າຫາວິທີການຊ່ວຍເຫຼືອ ຫຼື ສະກັດກັ້ນແກ້ໄຂໃຫ້ທັນການ.
